DAC là gì? Nó hoạt động như thế nào? Tại sao người chơi âm thanh hay nhắc đến DAC? Tính hữu dụng của nó ra sao?
Bắt gặp khá nhiều câu hỏi như thế này khi có người dùng chơi tai nghe hay loa. Người viết nhận ra rằng thông tin về DAC còn khá lạ lẫm với giới công nghệ. Từ ngữ này có lẽ chỉ dần dần xuất hiện khi người chơi tai nghe hay loa đòi hỏi một thứ gì đó giúp cho chiếc tai nghe của mình hay hơn sau khi sở hữu nó.
Vậy DAC là gì?
DAC là từ viết tắt của cụm Digital Analog Converter – bộ chuyển tín hiệu kĩ thuật số sang analog. DAC có mặt trên hầu hết các thiết bị âm thanh như ipod, smartphone, soundcard, computer, tablets. Nó mở ra thời kì tiện dụng của âm nhạc lưu trữ ở dạng kĩ thuật số và biến tín hiệu sang dạng analog để xuất âm thanh đến tai của người nghe. Vậy tại sao cần chuyển âm thanh qua dạng analog? Do amply hay loa chỉ đọc được tín hiệu analog, màng loa sẽ rung dựa trên tín hiệu analog mà nó nhận được và âm thanh được truyền đến tai người nghe dựa trên nguyên tắc sóng âm tạo rung động đến màng nhĩ của tai người nghe.
Tất cả các thiết bị điện tử có nguồn là âm thanh digital như CD, Blu-ray player, DAB radio, set-top box, đều phải tích hợp DAC để chuyển sang âm thanh dạng analog.
Tại sao cần DAC? Nhiều amply thời trước sẽ không nhận diện được tín hiệu kĩ thuật số, loa cũng không thể chơi ở dạng kĩ thuật số và dĩ nhiên tai nghe chúng ta cũng không thể hiểu được 2 số 0 và 1. Chúng đều cần nguồn ở dạng analog. Nhu cầu nghe nhạc đa dạng với chất lượng cao của con người cũng ngày càng sinh sôi, chính vì vậy mà phần lớn các băng đĩa không đáp ứng nổi dung lượng cho việc đó. DAC ra đời để khắc phục tình trạng này. Bạn vừa có thể giữ lại được dàn âm thanh hay của mình mà vừa có thể tận hưởng âm nhạc đa dạng với chất lượng cao nhất.
Tìm hiểu sâu hơn về định dạng analog và digital
Tất cả am thanh mà bạn nghe hàng ngày – tiếng xe cộ, nhạc cụ đều được chuyển trong âm thanh dưới dạng sóng âm, và được tồn tại dưới dạng tín hiệu lặp lại liên lục ( analog cũng có nghĩa là lặp lại ). Những tín hiệu này trước đây được lưu trữ dưới dạng các đĩa than, vinyl hay băng cát sét nhưng do tạp âm và tiếng rè của những thiết bị này mà người ta đòi hỏi một thiết bị mới có thể khắc phục được tình trạng đó. Đĩa CD ra đời, bắt đầu cho một kỉ nguyên của định dạng kĩ thuật số. ( Sony là một trong hai hãng phát minh ra chuẩn đĩa này ).
Âm thanh dạng số thường được tìm thấy dưới dạng âm thanh đã giải mã ( PCM – Pulse Code Modulation ) và được tạo ra bởi việc thu những âm thanh từ micro hay một số các thiết phát âm điện từ khác chẳng hạn như guitar điện, organ. Âm thanh này được biển diễn dưới biểu đồ âm dạng sin hay cos gồm tần số ( sample rate ), biên độ ( bit depth ) như vậy lý 12 đã được học. Các giá trị biên độ được biểu diễn bởi 2 số 0 và 1 và thường có quan hệ với độ sâu bit ( cho biết 1 dải chứa được bao nhiêu bit, ví dụ như 16 bit, 24 bit ). Còn số bạn thường thấy như 44100 Hz được gọi là sample rate và cho biết số lần tín hiệu âm thanh được đo và lấy mẫu trong một giây. Một số mẫu thu âm có độ phân giải cao hiện năng thường có chuẩn 24 bits và tần số lấy mẫu 192,000 Hz.
Âm thanh dang kĩ thuật số ( digital ) thường được lưu trữ dưới nhiều dạng sample rate, bit depth, chuẩn mã hoá encoding hay nhiều chuẩn file nén khác nhau. Tuy nhiên việc âm thanh có độ phân giải cao không đồng nghĩa với âm thanh hay nếu như bản thu có chât lượng tệ hại.
Tại sao chúng ta cần một bộ DAC riêng chứ không phải tích hợp
Như ở trên, chúng ta đều biết các thiết bị điện tử có cổng xuất âm thanh phần lớn đều tích hợp DAC bên trong. Nhưng chất lượng của DAC thường không đồng đều, một số DAC chỉ mang tính chất có “mặt cho đủ người”, một số thì lại gia công tệ dẫn đến việc không hỗ trợ đầy đủ các định dạng âm thanh và có thể gây ra hiện tượng jitter.
Xoáy sâu thêm về jitter
Jitter là hiện tượng các xung dữ liệu điện tử nhị phân bị đễn trễ hơn so với thường lệ. Thường là khi bắt đầu hay kết thúc 1 bit dữ liệu hay 1 khung bit depth do chất lượng linh kiện hay kĩ thuật gia công kém. Để khác phục tình trạng này thì việc sở hữu một bộ DAC riêng là một điều dễ hiểu.
Chất lượng âm nguồn quyết định tất cả
Tất nhiên, điều quan trọng không kém ở đây là nguồn âm. Đừng hy vọng sẽ có phép màu xảy ra khi bạn chơi một bản nhạc MP3 128kbps bởi nó cũng không khác gì nhiều so với khi bạn nghe không kèm DAC. Một số các định dạng nên kiếm được khi có DAC là FLAC, WAV, ALAC PCM hay DSD nếu như bạn muốn.
DSD hay PCM
DSD hay Direct Stream Digital là định dạng thay thế cho PCM. Chuẩn này còn có gốc từ Super Audio CDs ( SACDs) được Sony và Philips phát triển và cuối thập niên 90. Chuẩn âm thanh này cho phép tần số lấy mẫu cao hơn với DSD64 ở mức 2.8 MHz và DSD128 ở mức 5.6MHz. Do vậy mà độ chi tiết của bản nhạc được thể hiện nhiều hơn và tốt hơn.
Nên lựa chọn DAC nào cho bạn?
DAC có rất nhiều hình thù và công dụng, vì vậy mà bạn nên nghĩ đến việc dùng nó vào mục đích gì hơn là dành bao nhiêu tiền cho nó.
USB DACs cung cấp cho bạn khả năng linh động va tiện dụng với một mức giá phải chăng. Kích thước của nó cũng chỉ ngang bằng với một chiếc USB thông thường và dùng nguồn điện được cung cấp trực tiếp từ cổng USB mà không phải lo lắng dùng nguồn từ ngoài vào. USB DACs thường dùng cho tai nghe và một số trường hợp kết nối đến loa hay hệ thống hi-fi.
Nếu như bạn cần nhiều kết nối hơn và không ngại mang DAC theo mình thì một bộ USB desktop sẽ thích hợp với bạn hơn. USB DAC desktop sẽ có kích thước to hơn và cần phải dùng nguồn điện ngoài, nhưng ở mặt khác, nó cung cấp nhiều chuẩn digital input hơn.
Cuối cùng là mẫu DAC được thiết kế cho dàn âm thanh chuyên dụng. Nó thường có nhiều ngõ vào hơn, nhiều tính năng hơn, khả năng hỗ trợ hầu hết các chuẩn phân giải cao và cho phép kết nối không dây từ các thiết bị smartphone hay tablet. Một vài mẫu còn cho phép bạn điều chỉnh âm lượng bằng cách tích hợp pre-amp.
3 mẫu DAC cho các tầm giá khác nhau
- AudioQuest DragonFly v1.2 £130
- Arcam irDAC £400
- Audiolab M-DAC £600
Bắt gặp khá nhiều câu hỏi như thế này khi có người dùng chơi tai nghe hay loa. Người viết nhận ra rằng thông tin về DAC còn khá lạ lẫm với giới công nghệ. Từ ngữ này có lẽ chỉ dần dần xuất hiện khi người chơi tai nghe hay loa đòi hỏi một thứ gì đó giúp cho chiếc tai nghe của mình hay hơn sau khi sở hữu nó.
Vậy DAC là gì?
DAC là từ viết tắt của cụm Digital Analog Converter – bộ chuyển tín hiệu kĩ thuật số sang analog. DAC có mặt trên hầu hết các thiết bị âm thanh như ipod, smartphone, soundcard, computer, tablets. Nó mở ra thời kì tiện dụng của âm nhạc lưu trữ ở dạng kĩ thuật số và biến tín hiệu sang dạng analog để xuất âm thanh đến tai của người nghe. Vậy tại sao cần chuyển âm thanh qua dạng analog? Do amply hay loa chỉ đọc được tín hiệu analog, màng loa sẽ rung dựa trên tín hiệu analog mà nó nhận được và âm thanh được truyền đến tai người nghe dựa trên nguyên tắc sóng âm tạo rung động đến màng nhĩ của tai người nghe.
Tất cả các thiết bị điện tử có nguồn là âm thanh digital như CD, Blu-ray player, DAB radio, set-top box, đều phải tích hợp DAC để chuyển sang âm thanh dạng analog.
Tại sao cần DAC? Nhiều amply thời trước sẽ không nhận diện được tín hiệu kĩ thuật số, loa cũng không thể chơi ở dạng kĩ thuật số và dĩ nhiên tai nghe chúng ta cũng không thể hiểu được 2 số 0 và 1. Chúng đều cần nguồn ở dạng analog. Nhu cầu nghe nhạc đa dạng với chất lượng cao của con người cũng ngày càng sinh sôi, chính vì vậy mà phần lớn các băng đĩa không đáp ứng nổi dung lượng cho việc đó. DAC ra đời để khắc phục tình trạng này. Bạn vừa có thể giữ lại được dàn âm thanh hay của mình mà vừa có thể tận hưởng âm nhạc đa dạng với chất lượng cao nhất.
Tìm hiểu sâu hơn về định dạng analog và digital
Tất cả am thanh mà bạn nghe hàng ngày – tiếng xe cộ, nhạc cụ đều được chuyển trong âm thanh dưới dạng sóng âm, và được tồn tại dưới dạng tín hiệu lặp lại liên lục ( analog cũng có nghĩa là lặp lại ). Những tín hiệu này trước đây được lưu trữ dưới dạng các đĩa than, vinyl hay băng cát sét nhưng do tạp âm và tiếng rè của những thiết bị này mà người ta đòi hỏi một thiết bị mới có thể khắc phục được tình trạng đó. Đĩa CD ra đời, bắt đầu cho một kỉ nguyên của định dạng kĩ thuật số. ( Sony là một trong hai hãng phát minh ra chuẩn đĩa này ).
Âm thanh dạng số thường được tìm thấy dưới dạng âm thanh đã giải mã ( PCM – Pulse Code Modulation ) và được tạo ra bởi việc thu những âm thanh từ micro hay một số các thiết phát âm điện từ khác chẳng hạn như guitar điện, organ. Âm thanh này được biển diễn dưới biểu đồ âm dạng sin hay cos gồm tần số ( sample rate ), biên độ ( bit depth ) như vậy lý 12 đã được học. Các giá trị biên độ được biểu diễn bởi 2 số 0 và 1 và thường có quan hệ với độ sâu bit ( cho biết 1 dải chứa được bao nhiêu bit, ví dụ như 16 bit, 24 bit ). Còn số bạn thường thấy như 44100 Hz được gọi là sample rate và cho biết số lần tín hiệu âm thanh được đo và lấy mẫu trong một giây. Một số mẫu thu âm có độ phân giải cao hiện năng thường có chuẩn 24 bits và tần số lấy mẫu 192,000 Hz.
Âm thanh dang kĩ thuật số ( digital ) thường được lưu trữ dưới nhiều dạng sample rate, bit depth, chuẩn mã hoá encoding hay nhiều chuẩn file nén khác nhau. Tuy nhiên việc âm thanh có độ phân giải cao không đồng nghĩa với âm thanh hay nếu như bản thu có chât lượng tệ hại.
Tại sao chúng ta cần một bộ DAC riêng chứ không phải tích hợp
Như ở trên, chúng ta đều biết các thiết bị điện tử có cổng xuất âm thanh phần lớn đều tích hợp DAC bên trong. Nhưng chất lượng của DAC thường không đồng đều, một số DAC chỉ mang tính chất có “mặt cho đủ người”, một số thì lại gia công tệ dẫn đến việc không hỗ trợ đầy đủ các định dạng âm thanh và có thể gây ra hiện tượng jitter.
Xoáy sâu thêm về jitter
Jitter là hiện tượng các xung dữ liệu điện tử nhị phân bị đễn trễ hơn so với thường lệ. Thường là khi bắt đầu hay kết thúc 1 bit dữ liệu hay 1 khung bit depth do chất lượng linh kiện hay kĩ thuật gia công kém. Để khác phục tình trạng này thì việc sở hữu một bộ DAC riêng là một điều dễ hiểu.
Chất lượng âm nguồn quyết định tất cả
Tất nhiên, điều quan trọng không kém ở đây là nguồn âm. Đừng hy vọng sẽ có phép màu xảy ra khi bạn chơi một bản nhạc MP3 128kbps bởi nó cũng không khác gì nhiều so với khi bạn nghe không kèm DAC. Một số các định dạng nên kiếm được khi có DAC là FLAC, WAV, ALAC PCM hay DSD nếu như bạn muốn.
DSD hay PCM
DSD hay Direct Stream Digital là định dạng thay thế cho PCM. Chuẩn này còn có gốc từ Super Audio CDs ( SACDs) được Sony và Philips phát triển và cuối thập niên 90. Chuẩn âm thanh này cho phép tần số lấy mẫu cao hơn với DSD64 ở mức 2.8 MHz và DSD128 ở mức 5.6MHz. Do vậy mà độ chi tiết của bản nhạc được thể hiện nhiều hơn và tốt hơn.
Nên lựa chọn DAC nào cho bạn?
USB DACs cung cấp cho bạn khả năng linh động va tiện dụng với một mức giá phải chăng. Kích thước của nó cũng chỉ ngang bằng với một chiếc USB thông thường và dùng nguồn điện được cung cấp trực tiếp từ cổng USB mà không phải lo lắng dùng nguồn từ ngoài vào. USB DACs thường dùng cho tai nghe và một số trường hợp kết nối đến loa hay hệ thống hi-fi.
Nếu như bạn cần nhiều kết nối hơn và không ngại mang DAC theo mình thì một bộ USB desktop sẽ thích hợp với bạn hơn. USB DAC desktop sẽ có kích thước to hơn và cần phải dùng nguồn điện ngoài, nhưng ở mặt khác, nó cung cấp nhiều chuẩn digital input hơn.
Cuối cùng là mẫu DAC được thiết kế cho dàn âm thanh chuyên dụng. Nó thường có nhiều ngõ vào hơn, nhiều tính năng hơn, khả năng hỗ trợ hầu hết các chuẩn phân giải cao và cho phép kết nối không dây từ các thiết bị smartphone hay tablet. Một vài mẫu còn cho phép bạn điều chỉnh âm lượng bằng cách tích hợp pre-amp.
3 mẫu DAC cho các tầm giá khác nhau
- AudioQuest DragonFly v1.2 £130
- Arcam irDAC £400
- Audiolab M-DAC £600
Nguồn tham khảo: whathifi.com
)
