Nếu bạn xem tin tức công nghệ gần đây, bạn có thể thấy đề xuất mới của Ủy ban Châu Âu (EC) về việc buộc smartphone và các thiết bị điện tử nhỏ sử dụng USB-C để sạc.
Nhìn bề ngoài, có vẻ như đề xuất của EC nhắm trực tiếp vào Apple. Theo các điều khoản của đề xuất, “USB-C sẽ trở thành cổng tiêu chuẩn cho tất cả smartphone, máy tính bảng, máy ảnh, tai nghe, loa di động và máy game cầm tay” vì sự tiện lợi và giảm rác thải điện tử, đồng thời bộ sạc sẽ không được kèm trong hộp của thiết bị.
Người phát ngôn của Apple cho biết công ty vẫn chia sẻ với Ủy ban châu Âu về cam kết bảo vệ môi trường và đã đạt được trạng thái trung hòa carbon ở các văn phòng trên toàn thế giới. Nhưng Táo khuyết bày tỏ lo ngại quy định mới sẽ cản trở sáng tạo và gây hại cho người tiêu dùng trên khắp thế giới.
Apple đã tuân thủ một nửa đề xuất khi ngừng cung cấp bộ sạc cho iPhone 12. Đồng thời, hãng chuyển từ USB-A sang USB-C cho bộ sạc iPhone của mình. Apple hiện cũng bao gồm cáp Lightning-to-USB-C trong tất cả các hộp iPhone và iPad mới. Apple đã hơi nóng vội khi loại bỏ một phụ kiện cần thiết khỏi hộp iPhone, nhưng mọi người đã nhanh chóng làm quen và hiện các nhà sản xuất điện thoại khác đang theo sát sự dẫn đầu của Apple.
Nhưng nếu bạn mong đợi Apple bắt đầu đóng hộp kèm cáp sạc USB-C-to-USB-C trên iPhone tiếp theo, giống như với iPad và Mac, bạn sẽ thất vọng. Thực tế là, Lightning sẽ không biến mất. Không phải với iPhone 14 hoặc iPhone 15 hoặc iPhone 16 - trừ khi Apple đã có kế hoạch hoán đổi nó.
Kể từ khi iPad chuyển từ Lightning sang USB-C vào tháng 10 năm 2018, đã có nhiều tin đồn rằng iPhone sẽ làm theo, nhưng với mỗi kiểu máy mới, cổng Lightning vẫn còn đó. Và Apple sẽ tiếp tục làm như vậy bất kể EU làm gì.
Khi năm 2022 đang đến gần, số lượng thiết bị Lightning đang giảm dần, ngoài các phụ kiện và tai nghe — Magic Mouse và Trackpad cũng như AirPods — chỉ iPhone và iPad thế hệ thứ chín mới dùng Lightning để sạc. Và Apple đã tiến xa hơn Lightning trong việc sạc sản phẩm. Năm ngoái, hãng đã giới thiệu MagSafe, một phương pháp sạc không dây độc quyền. Và tất nhiên, iPhone đã hỗ trợ sạc không dây Qi tiêu chuẩn trong nhiều năm.
Nhưng ngay cả khi không có MagSafe và ngay cả khi EU thông qua đề xuất, thì về mặt lý thuyết, Apple vẫn còn nhiều năm để bị buộc phải tuân thủ. Thứ nhất, đề xuất cần phải trải qua quy trình đánh giá thông thường, bao gồm cuộc tranh luận của Nghị viện và các chính phủ quốc gia, sau đó các quốc gia thành viên có thể đề xuất các sửa đổi đối với đề xuất, cần được Ủy ban châu Âu xem xét và phê duyệt riêng.
Sẽ có tranh luận và phản bác, và có những lập luận được hai bên đưa ra. Một mặt, giải pháp sạc tiêu chuẩn chắc chắn sẽ thuận tiện hơn; mặt khác, điều này sẽ khiến một thứ gì đó tốt hơn USB-C khó có thể xuất hiện. Và tất nhiên, tất cả sẽ buộc hàng triệu cáp Lightning bị đưa và bãi rác. Apple từng cho biết, chuyển sang USB-C thực sự sẽ lãng phí hơn so với việc gắn bó với Lightning.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là việc cắt bỏ cổng Lightning trên iPhone sẽ không chỉ tạo ra nhiều rác thải điện tử hơn (nếu theo logic của Apple) hoặc gây bất tiện cho khách hàng của họ. Điều đó cũng có nghĩa là Apple sẽ mất đi doanh thu mà họ kiếm được từ mỗi cáp Lightning và phụ kiện hoạt động với iPhone, dù có do Apple sản xuất hay không - cùng với quyền kiểm soát mà họ có đối với những loại phần cứng nào được hoạt động cho iPhone và những công ty nào có thể sản xuất chúng.
Chương trình MFi của Apple có nghĩa là nếu bạn muốn cắm bất cứ thứ gì vào iPhone, dù bộ sạc hoặc phụ kiện, bạn phải thông qua Apple. Và Apple cũng thu lợi nhuận từ mọi thiết bị trong số đó.
Tất nhiên, điều tương tự không xảy ra với các thiết bị USB-C của Apple. Với iPad USB-C, bạn có thể kết nối nhanh chóng với ổ SSD và bàn phím, màn hình và bất kỳ phụ kiện nào giúp các thiết bị đó tốt hơn. Apple thậm chí đã nêu rõ thực tế đó trong bài phát biểu khi công bố iPad Mini mới. Và tất nhiên, iPad USB-C có thể được sạc bằng bất kỳ cáp USB-C tiêu chuẩn nào có khả năng cung cấp đủ công suất.
Tiếp theo, hãy giả sử điều đó xảy ra trước cuối năm 2022 đúng như EC “hy vọng” và đề xuất trở thành chỉ thị chính thức. Sau đó, mỗi vùng sẽ có hai năm để ban hành luật quốc gia và các nhà sản xuất sẽ có thêm hai năm để tuân thủ luật. Điều đó có nghĩa là sản phẩm sớm nhất của Apple tuân theo luật sẽ là iPhone 18 vào năm 2026.
Đến lúc đó, Apple có thể sẽ có một phương thức sạc khác thay cho Lightning và cáp trên iPhone. Tin đồn về một chiếc iPhone không cổng vẫn còn đó, nếu trong 5 năm nữa một chiếc iPhone như thế xuất hiện thì cũng không quá ngạc nhiên. Xét cho cùng, 5 năm trước, hầu hết các mẫu điện thoại vẫn có jack cắm tai nghe.
Vì vậy, đừng lo lắng (hay vui mừng) về những tin tức USB-C trên iPhone bạn đang đọc. Tất cả các phụ kiện và cáp Lightning đó sẽ không đi đâu cả. Và vào thời điểm Apple thay đổi cách sạc, đó không phải là vì họ bị ép buộc, mà vì họ đã sẵn sàng có thứ thác để thay thế và kiểm soát.
Nhìn bề ngoài, có vẻ như đề xuất của EC nhắm trực tiếp vào Apple. Theo các điều khoản của đề xuất, “USB-C sẽ trở thành cổng tiêu chuẩn cho tất cả smartphone, máy tính bảng, máy ảnh, tai nghe, loa di động và máy game cầm tay” vì sự tiện lợi và giảm rác thải điện tử, đồng thời bộ sạc sẽ không được kèm trong hộp của thiết bị.
Người phát ngôn của Apple cho biết công ty vẫn chia sẻ với Ủy ban châu Âu về cam kết bảo vệ môi trường và đã đạt được trạng thái trung hòa carbon ở các văn phòng trên toàn thế giới. Nhưng Táo khuyết bày tỏ lo ngại quy định mới sẽ cản trở sáng tạo và gây hại cho người tiêu dùng trên khắp thế giới.
Apple đã tuân thủ một nửa đề xuất khi ngừng cung cấp bộ sạc cho iPhone 12. Đồng thời, hãng chuyển từ USB-A sang USB-C cho bộ sạc iPhone của mình. Apple hiện cũng bao gồm cáp Lightning-to-USB-C trong tất cả các hộp iPhone và iPad mới. Apple đã hơi nóng vội khi loại bỏ một phụ kiện cần thiết khỏi hộp iPhone, nhưng mọi người đã nhanh chóng làm quen và hiện các nhà sản xuất điện thoại khác đang theo sát sự dẫn đầu của Apple.
Nhưng nếu bạn mong đợi Apple bắt đầu đóng hộp kèm cáp sạc USB-C-to-USB-C trên iPhone tiếp theo, giống như với iPad và Mac, bạn sẽ thất vọng. Thực tế là, Lightning sẽ không biến mất. Không phải với iPhone 14 hoặc iPhone 15 hoặc iPhone 16 - trừ khi Apple đã có kế hoạch hoán đổi nó.
Kể từ khi iPad chuyển từ Lightning sang USB-C vào tháng 10 năm 2018, đã có nhiều tin đồn rằng iPhone sẽ làm theo, nhưng với mỗi kiểu máy mới, cổng Lightning vẫn còn đó. Và Apple sẽ tiếp tục làm như vậy bất kể EU làm gì.
Khi năm 2022 đang đến gần, số lượng thiết bị Lightning đang giảm dần, ngoài các phụ kiện và tai nghe — Magic Mouse và Trackpad cũng như AirPods — chỉ iPhone và iPad thế hệ thứ chín mới dùng Lightning để sạc. Và Apple đã tiến xa hơn Lightning trong việc sạc sản phẩm. Năm ngoái, hãng đã giới thiệu MagSafe, một phương pháp sạc không dây độc quyền. Và tất nhiên, iPhone đã hỗ trợ sạc không dây Qi tiêu chuẩn trong nhiều năm.
Nhưng ngay cả khi không có MagSafe và ngay cả khi EU thông qua đề xuất, thì về mặt lý thuyết, Apple vẫn còn nhiều năm để bị buộc phải tuân thủ. Thứ nhất, đề xuất cần phải trải qua quy trình đánh giá thông thường, bao gồm cuộc tranh luận của Nghị viện và các chính phủ quốc gia, sau đó các quốc gia thành viên có thể đề xuất các sửa đổi đối với đề xuất, cần được Ủy ban châu Âu xem xét và phê duyệt riêng.
Sẽ có tranh luận và phản bác, và có những lập luận được hai bên đưa ra. Một mặt, giải pháp sạc tiêu chuẩn chắc chắn sẽ thuận tiện hơn; mặt khác, điều này sẽ khiến một thứ gì đó tốt hơn USB-C khó có thể xuất hiện. Và tất nhiên, tất cả sẽ buộc hàng triệu cáp Lightning bị đưa và bãi rác. Apple từng cho biết, chuyển sang USB-C thực sự sẽ lãng phí hơn so với việc gắn bó với Lightning.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là việc cắt bỏ cổng Lightning trên iPhone sẽ không chỉ tạo ra nhiều rác thải điện tử hơn (nếu theo logic của Apple) hoặc gây bất tiện cho khách hàng của họ. Điều đó cũng có nghĩa là Apple sẽ mất đi doanh thu mà họ kiếm được từ mỗi cáp Lightning và phụ kiện hoạt động với iPhone, dù có do Apple sản xuất hay không - cùng với quyền kiểm soát mà họ có đối với những loại phần cứng nào được hoạt động cho iPhone và những công ty nào có thể sản xuất chúng.
Chương trình MFi của Apple có nghĩa là nếu bạn muốn cắm bất cứ thứ gì vào iPhone, dù bộ sạc hoặc phụ kiện, bạn phải thông qua Apple. Và Apple cũng thu lợi nhuận từ mọi thiết bị trong số đó.
Tất nhiên, điều tương tự không xảy ra với các thiết bị USB-C của Apple. Với iPad USB-C, bạn có thể kết nối nhanh chóng với ổ SSD và bàn phím, màn hình và bất kỳ phụ kiện nào giúp các thiết bị đó tốt hơn. Apple thậm chí đã nêu rõ thực tế đó trong bài phát biểu khi công bố iPad Mini mới. Và tất nhiên, iPad USB-C có thể được sạc bằng bất kỳ cáp USB-C tiêu chuẩn nào có khả năng cung cấp đủ công suất.
Tiếp theo, hãy giả sử điều đó xảy ra trước cuối năm 2022 đúng như EC “hy vọng” và đề xuất trở thành chỉ thị chính thức. Sau đó, mỗi vùng sẽ có hai năm để ban hành luật quốc gia và các nhà sản xuất sẽ có thêm hai năm để tuân thủ luật. Điều đó có nghĩa là sản phẩm sớm nhất của Apple tuân theo luật sẽ là iPhone 18 vào năm 2026.
Đến lúc đó, Apple có thể sẽ có một phương thức sạc khác thay cho Lightning và cáp trên iPhone. Tin đồn về một chiếc iPhone không cổng vẫn còn đó, nếu trong 5 năm nữa một chiếc iPhone như thế xuất hiện thì cũng không quá ngạc nhiên. Xét cho cùng, 5 năm trước, hầu hết các mẫu điện thoại vẫn có jack cắm tai nghe.
Vì vậy, đừng lo lắng (hay vui mừng) về những tin tức USB-C trên iPhone bạn đang đọc. Tất cả các phụ kiện và cáp Lightning đó sẽ không đi đâu cả. Và vào thời điểm Apple thay đổi cách sạc, đó không phải là vì họ bị ép buộc, mà vì họ đã sẵn sàng có thứ thác để thay thế và kiểm soát.
Theo Genk
