torune
Film critic
[just]Những phim tình cảm pha bi kịch thường có cốt truyện đơn giản và hay bị mắc vào một định kiến rằng chỉ cần xem poster hay trailer là đã tóm tắt hết được phim. Mới đây nhất có 'Me Before You' (MBU). Trước khi xem MBU, mình cũng mắc vào bẫy định kiến tương tự. Tuy nhiên, hơn 1 tiếng rưỡi của phim đã thay đổi điều đó.
MBU xứng đáng là một trong những phim xuất sắc nhất và hợp thời đại nhất của thể loại tình cảm lãng mạn.
Phim xuất sắc vì làm nhạc quá hay. Phải nói là nhạc len lỏi trong từng khung hình, từng hơi thở của nhân vật rồi truyền cảm xúc sang khán giả. Nhạc phim làm rất khéo. Những cảnh có thoại thì nhạc không lời, những cảnh không thoại thì nhạc có lời. Phim hay vì nhạc. Nhạc hay vì phim. Sau khi xem xong, đảm bảo một bộ phận khán giả lục tìm album OST của phim để down về nghe.
Không cần luồng lách, nhạc phim gây ấn tượng ngay từ những phút đầu tiên. Mình không biết tên bài nhạc nhưng xác định là thể loại alternative/pop thường thấy trong những cảnh phim tài liệu hay phim tiểu sử để truyền cảm hứng (kiểu như 'The Secret Life of Walter Miltty' ấy). Ấn tượng nhạc phim thứ hai là bài 'Photograph'. Bài này nghe cách đây 2 năm và đã chìm vào quên lãng rồi, vậy mà MBU lại làm nó trở nên hay một cách lạ lùng nhờ chèn vào đúng cảnh quay và đúng thời điểm.
MBU đẹp từng khung hình. Phim chắc chắn thỏa mãn những con mắt duy mỹ dành cho phục trang của nhân vật. Thường thì những phim như MBU xoay quanh diễn biến tâm lý lẫn hành động của nam và nữ chính nên các nhà sản xuất ít chăm lo bối cảnh, đặc biệt là những cảnh quay quần chúng. Tuy nhiên, Warner Bros vì đã liều mình đưa MBU lên hàng bom tấn của mặt trận 'tâm lý tình cảm' nên không tiếc tiền đầu tư diễn viên đóng nền và chăm chút cho từng người một. Những cảnh quay tiêu biểu: trường đua ngựa, nhà thờ nơi tổ chức đám cưới, quán cà phê đầu và cuối phim... Nếu chịu khó quan sát, khán giả dễ nhận ra sự chăm chút một cách đáng kinh ngạc của phim, khiến bối cảnh hoàn mỹ trong từng khung hình và không có một hạt sạn nào cả.
Rồi tới những cảnh góc hẹp (trong ngôi nhà và [phòng ngủ] của Lou), cảnh góc rộng (gần lâu đài cổ), cảnh gợi cảm giác tối nhưng ánh sáng không hề tối (chuồng ngựa được sửa chữa thành phòng riêng của Will), vô số cảnh ở resort gần biển... Phải nói rằng đạo diễn biết cách đưa thị giác của khán giả lên đỉnh, ông biến những cảnh bình dị trở nên đẹp lạ lùng trong MBU. Một khi nhãn mãn trước cái đẹp rồi, quyết định của người xem dành cho những yếu tố khác trong phim có thể bị trái tim chi phối.
Gác qua âm và hình, mình bàn tới cốt truyện - trái tim của MBU. Chữ 'xuất sắc' mình đã dành cho âm thanh và hình ảnh của phim. Do đó, mình dành chữ 'hợp thời' cho cốt truyện.
Thứ nhất, rất dễ lầm tưởng rằng Lou là một kiểu mẫu (stereotype) của các cô nàng ngây thơ vô tình lọt vào hũ vàng của các đại gia. Cái này đã cũ rồi và đã bị phần nhiều phim truyền hình Hàn Quốc nhồi sọ khán giả Việt. Thứ mà Lou mang đến cho khán giả xem phim còn nhiều hơn thế. Lou suy nghĩ như một người lớn nhưng tính cách lại thích an nhiên (settle down - như cách mà Will đã nói trong thư), quây quần bên gia đình và người thân. Cô rất thông minh, nếu không thông mình thì tài nào dấu được bí mật rằng cô biết Will quyết định dùng trợ tử. Thêm nữa, ở cảnh nói chuyện với Will ngoài ban công, Lou đưa ra những bi kịch về hôn nhân mà cô chứng kiến tại quán cafe (nơi làm việc cũ).
Thêm nữa, Lou sở hữu tính cách tưng tửng, trên mây một chút nhưng có thể trở lại thực tế những lúc cần thiết (đó là lúc Lou phản pháo với Will rằng "làm việc vì tiền"). Nếu như MBU ra mắt ở thập kỷ trước, ắt hẳn Lou sẽ phản pháo là làm việc vì niềm vui hay hy vọng, tuyệt nhiên, yếu tố tài chính được xếp sau hàng vạn cây số. Còn trong MBU của năm 2016, những cái như niềm vui hay hy vọng vẫn có trong phim nhưng chúng xoay quan một trục gọi là cuộc sống, nó khiến nhân vật trải qua niềm vui và nỗi buồn, trước khi truyền tâm lý đó cho khán giả. Đấy là lúc phim thành công.
Thứ hai, Will là hình ảnh kiểu mẫu của một người đàn ông hiện đại. Có ý kiến cho rằng phim vẫn chưa làm bật được khát khao muốn qua đời của Will. Mình không nghĩ vậy, phim được kể phần lớn qua góc nhìn của Lou. Vì vậy, tâm lý và hành động của Will sẽ bị hạn chế ở khâu truyền đạt, dẫn đến mất cân bằng thông tin từ Lou/khán giả trước quyết định của Will. Đây cũng là thứ làm Lou dỗi Will ở đoạn cuối. Về phía Will, mình ấn tượng nhân vật này ở cách hoặc là cay nghiệt trước mặt Lou (lúc mới chạm mặt) hoặc là luôn vui vẻ (sau khi phải lòng Lou) trong khi hàng đêm phải đối chọi với viêm phổi cũng như nhiều lần tự sát. Những thông tin này không được truyền đạt trực tiếp mà từ anh bác sĩ. Nếu MBU ra mắt 10 năm trước, đảm bảo có trường đoạn Will giằng xé hay khổ tâm trình bày lý do của anh trong một phút cãi vã với Lou.
Nhưng, MBU của năm 2016 sẽ không có cảnh này. Thay vào đó, Will trần tình cho Lou những tâm sự nghiêm túc trong một điệu bộ an lành và hạnh phúc (Ví dụ như: anh nói "không thể sống khi thấy Lou khỏa thân ngay bên cạnh mà không làm được gì"). Cái cách anh nói tạo cảm giác nửa đùa nửa thật, giống như một người đàn ông thực tế hơn. Một tình tiết tiếp theo mà Will gây ấn tượng cho mình là cách ảnh giấu cái mác áo sơ mi trong nhà thờ và nhờ cô Lou dùng răng gắn hộ, thực chất là để Lou hướng môi vào vùng cổ để anh lấy le với người khác.
Thứ ba, tồn tại luồng ý kiến cho rằng MBU lợi dụng yếu tố khuyết tật để thu hút khách. Mình không nghĩ vậy, điều khiến MBU thành công (trong mắt mình) là phim dù xài lại cliché hay mô-típ cũ nhưng có điều chỉnh thế giới quan của nhân vật cho phù hợp với khán giả hiện đại. Tình yêu mà phim muốn thể hiện là một thứ gì đó vượt qua (hai cái cũ) địa vị xã hội và điều kiện thể chất của cá nhân. Thứ tình yêu trong MBU vượt qua được (cái mới) bản ngã của mỗi con người cùng xây đắp tình yêu đó. Họ không tự nhận đúng hay sai, họ sống rất thực tế. Người con gái đi làm vì tiền. Người còn trai tiếc nuối quãng đời tự do bay nhảy trước kia, thậm chí anh coi đó là lẽ sống của mình và anh phải chọn lựa giữa tình yêu và lẽ sống. Nếu anh sống với Lou, anh không sống trọn vẹn như cách cũ. Nếu anh bỏ Lou, anh đã sống một cuộc đời không phải tiếp tục hối tiếc. Quy cho cùng, Will bị vướng phải 2 lựa chọn mà lựa chọn nào cũng cần hy sinh. Quyết định của Will xuất phát từ cá nhân, không đại diện cho một số đông nào cả; trong khi quan điểm của cá nhân hay của số đông là những thứ cực kỳ khó thay đổi.
Thứ tư, (một lần nữa) nếu Lou và Will gặp nhau vào năm 2000, dự là sau cảnh Lou dỗi Will, Will sẽ ra đi mà không có Lou bên cạnh, thế là nước mắt bắt đầu giàn giụa từ màn hình cho đến nhãn tròng của khán giả và sẽ không dứt cho tới lúc credit chạy lên. Nhưng không, MBU của năm 2016 dành ra chút thời gian cho Lou bình tâm và chấp nhận bản ngã của Will. Và hai người kết thúc trong một cái kết không gì viên mãn hơn. Họ là minh chứng cho một cặp đôi hoàn hảo, gặp đúng người, đúng thời điểm, chỉ có điều thời gian bên cạnh nhau không thể lâu hơn mà thôi. Thiết nghĩ, những người bạn của tôi, những ai đang tôn thờ triết lý "gặp đúng người, đúng thời điểm" cần bổ khuyết thêm một vế là "bên nhau trọn đời" nữa; kẻo, đúng hai vế đầu nhưng vế sau không có thì lại thêm xuất hiện một cặp Lou-Will nữa.
Cuối cùng, nếu như mạch truyện là một dòng chảy cảm xúc vui rồi buồn rồi vui rồi buồn rồi vui rồi buồn... thì đoạn kết trở nên bình lặng, âu chỉ có những rung động của nhiều trạng thái cảm xúc lăng tăng quanh một cảm giác hy vọng về một cuộc sống mới được tạo nên từ tình cảm đẹp giữa Lou-Will cũng như khối tài sản mà Will để lại cho Lou. Khúc cuối làm mình nhớ tới 'P/S: I Love You' bởi những lời trong thư của Will không bi lụy mà rất hóm hỉnh. Thêm nữa, không ai phải nói lời xin lỗi với ai. Họ chia tay bằng một nụ hôn ngọt ngào nhất và không khiến khán giả ngại ngùng trước khi Will tiến một bước sang thế giới bên kia. Chính nụ hôn đó đã giải thoát khán giả ra thứ bi kịch tiêu biểu của một phim tâm lý lãng mạn.
Kết thúc bài review, mình không hy vọng ai cũng yêu mến 'Me Before You'. Mình chỉ công nhận rằng phim xứng đáng thành công với những gì mà nó đã thể hiện. Nam chính hoàn thành di nguyện. Nữ chính được đền đáp xứng đáng với những gì cô đã bỏ ra. Thêm nữa, có một sự giao thoa tư tưởng (dù không nhiều) với các nhân vật phụ. Nó cho thấy sự hòa hợp giữa hai cá thể trong tình yêu với vạn vật xung quanh, họ không sống trong không gian riêng của mình. Yếu tố này càng tôn vinh cho tình yêu đẹp đẽ giữa Lou và Will - một tình yêu không vị kỷ, chấp nhận bản ngã của mỗi người, hạnh phúc trong quãng thời gian được ban cho và chia tay không hối tiếc.
MBU xứng đáng là một trong những phim xuất sắc nhất và hợp thời đại nhất của thể loại tình cảm lãng mạn.
Phim xuất sắc vì làm nhạc quá hay. Phải nói là nhạc len lỏi trong từng khung hình, từng hơi thở của nhân vật rồi truyền cảm xúc sang khán giả. Nhạc phim làm rất khéo. Những cảnh có thoại thì nhạc không lời, những cảnh không thoại thì nhạc có lời. Phim hay vì nhạc. Nhạc hay vì phim. Sau khi xem xong, đảm bảo một bộ phận khán giả lục tìm album OST của phim để down về nghe.
Không cần luồng lách, nhạc phim gây ấn tượng ngay từ những phút đầu tiên. Mình không biết tên bài nhạc nhưng xác định là thể loại alternative/pop thường thấy trong những cảnh phim tài liệu hay phim tiểu sử để truyền cảm hứng (kiểu như 'The Secret Life of Walter Miltty' ấy). Ấn tượng nhạc phim thứ hai là bài 'Photograph'. Bài này nghe cách đây 2 năm và đã chìm vào quên lãng rồi, vậy mà MBU lại làm nó trở nên hay một cách lạ lùng nhờ chèn vào đúng cảnh quay và đúng thời điểm.
MBU đẹp từng khung hình. Phim chắc chắn thỏa mãn những con mắt duy mỹ dành cho phục trang của nhân vật. Thường thì những phim như MBU xoay quanh diễn biến tâm lý lẫn hành động của nam và nữ chính nên các nhà sản xuất ít chăm lo bối cảnh, đặc biệt là những cảnh quay quần chúng. Tuy nhiên, Warner Bros vì đã liều mình đưa MBU lên hàng bom tấn của mặt trận 'tâm lý tình cảm' nên không tiếc tiền đầu tư diễn viên đóng nền và chăm chút cho từng người một. Những cảnh quay tiêu biểu: trường đua ngựa, nhà thờ nơi tổ chức đám cưới, quán cà phê đầu và cuối phim... Nếu chịu khó quan sát, khán giả dễ nhận ra sự chăm chút một cách đáng kinh ngạc của phim, khiến bối cảnh hoàn mỹ trong từng khung hình và không có một hạt sạn nào cả.
Rồi tới những cảnh góc hẹp (trong ngôi nhà và [phòng ngủ] của Lou), cảnh góc rộng (gần lâu đài cổ), cảnh gợi cảm giác tối nhưng ánh sáng không hề tối (chuồng ngựa được sửa chữa thành phòng riêng của Will), vô số cảnh ở resort gần biển... Phải nói rằng đạo diễn biết cách đưa thị giác của khán giả lên đỉnh, ông biến những cảnh bình dị trở nên đẹp lạ lùng trong MBU. Một khi nhãn mãn trước cái đẹp rồi, quyết định của người xem dành cho những yếu tố khác trong phim có thể bị trái tim chi phối.
Gác qua âm và hình, mình bàn tới cốt truyện - trái tim của MBU. Chữ 'xuất sắc' mình đã dành cho âm thanh và hình ảnh của phim. Do đó, mình dành chữ 'hợp thời' cho cốt truyện.
Thứ nhất, rất dễ lầm tưởng rằng Lou là một kiểu mẫu (stereotype) của các cô nàng ngây thơ vô tình lọt vào hũ vàng của các đại gia. Cái này đã cũ rồi và đã bị phần nhiều phim truyền hình Hàn Quốc nhồi sọ khán giả Việt. Thứ mà Lou mang đến cho khán giả xem phim còn nhiều hơn thế. Lou suy nghĩ như một người lớn nhưng tính cách lại thích an nhiên (settle down - như cách mà Will đã nói trong thư), quây quần bên gia đình và người thân. Cô rất thông minh, nếu không thông mình thì tài nào dấu được bí mật rằng cô biết Will quyết định dùng trợ tử. Thêm nữa, ở cảnh nói chuyện với Will ngoài ban công, Lou đưa ra những bi kịch về hôn nhân mà cô chứng kiến tại quán cafe (nơi làm việc cũ).
Thêm nữa, Lou sở hữu tính cách tưng tửng, trên mây một chút nhưng có thể trở lại thực tế những lúc cần thiết (đó là lúc Lou phản pháo với Will rằng "làm việc vì tiền"). Nếu như MBU ra mắt ở thập kỷ trước, ắt hẳn Lou sẽ phản pháo là làm việc vì niềm vui hay hy vọng, tuyệt nhiên, yếu tố tài chính được xếp sau hàng vạn cây số. Còn trong MBU của năm 2016, những cái như niềm vui hay hy vọng vẫn có trong phim nhưng chúng xoay quan một trục gọi là cuộc sống, nó khiến nhân vật trải qua niềm vui và nỗi buồn, trước khi truyền tâm lý đó cho khán giả. Đấy là lúc phim thành công.
Thứ hai, Will là hình ảnh kiểu mẫu của một người đàn ông hiện đại. Có ý kiến cho rằng phim vẫn chưa làm bật được khát khao muốn qua đời của Will. Mình không nghĩ vậy, phim được kể phần lớn qua góc nhìn của Lou. Vì vậy, tâm lý và hành động của Will sẽ bị hạn chế ở khâu truyền đạt, dẫn đến mất cân bằng thông tin từ Lou/khán giả trước quyết định của Will. Đây cũng là thứ làm Lou dỗi Will ở đoạn cuối. Về phía Will, mình ấn tượng nhân vật này ở cách hoặc là cay nghiệt trước mặt Lou (lúc mới chạm mặt) hoặc là luôn vui vẻ (sau khi phải lòng Lou) trong khi hàng đêm phải đối chọi với viêm phổi cũng như nhiều lần tự sát. Những thông tin này không được truyền đạt trực tiếp mà từ anh bác sĩ. Nếu MBU ra mắt 10 năm trước, đảm bảo có trường đoạn Will giằng xé hay khổ tâm trình bày lý do của anh trong một phút cãi vã với Lou.
Nhưng, MBU của năm 2016 sẽ không có cảnh này. Thay vào đó, Will trần tình cho Lou những tâm sự nghiêm túc trong một điệu bộ an lành và hạnh phúc (Ví dụ như: anh nói "không thể sống khi thấy Lou khỏa thân ngay bên cạnh mà không làm được gì"). Cái cách anh nói tạo cảm giác nửa đùa nửa thật, giống như một người đàn ông thực tế hơn. Một tình tiết tiếp theo mà Will gây ấn tượng cho mình là cách ảnh giấu cái mác áo sơ mi trong nhà thờ và nhờ cô Lou dùng răng gắn hộ, thực chất là để Lou hướng môi vào vùng cổ để anh lấy le với người khác.
Thứ ba, tồn tại luồng ý kiến cho rằng MBU lợi dụng yếu tố khuyết tật để thu hút khách. Mình không nghĩ vậy, điều khiến MBU thành công (trong mắt mình) là phim dù xài lại cliché hay mô-típ cũ nhưng có điều chỉnh thế giới quan của nhân vật cho phù hợp với khán giả hiện đại. Tình yêu mà phim muốn thể hiện là một thứ gì đó vượt qua (hai cái cũ) địa vị xã hội và điều kiện thể chất của cá nhân. Thứ tình yêu trong MBU vượt qua được (cái mới) bản ngã của mỗi con người cùng xây đắp tình yêu đó. Họ không tự nhận đúng hay sai, họ sống rất thực tế. Người con gái đi làm vì tiền. Người còn trai tiếc nuối quãng đời tự do bay nhảy trước kia, thậm chí anh coi đó là lẽ sống của mình và anh phải chọn lựa giữa tình yêu và lẽ sống. Nếu anh sống với Lou, anh không sống trọn vẹn như cách cũ. Nếu anh bỏ Lou, anh đã sống một cuộc đời không phải tiếp tục hối tiếc. Quy cho cùng, Will bị vướng phải 2 lựa chọn mà lựa chọn nào cũng cần hy sinh. Quyết định của Will xuất phát từ cá nhân, không đại diện cho một số đông nào cả; trong khi quan điểm của cá nhân hay của số đông là những thứ cực kỳ khó thay đổi.
Thứ tư, (một lần nữa) nếu Lou và Will gặp nhau vào năm 2000, dự là sau cảnh Lou dỗi Will, Will sẽ ra đi mà không có Lou bên cạnh, thế là nước mắt bắt đầu giàn giụa từ màn hình cho đến nhãn tròng của khán giả và sẽ không dứt cho tới lúc credit chạy lên. Nhưng không, MBU của năm 2016 dành ra chút thời gian cho Lou bình tâm và chấp nhận bản ngã của Will. Và hai người kết thúc trong một cái kết không gì viên mãn hơn. Họ là minh chứng cho một cặp đôi hoàn hảo, gặp đúng người, đúng thời điểm, chỉ có điều thời gian bên cạnh nhau không thể lâu hơn mà thôi. Thiết nghĩ, những người bạn của tôi, những ai đang tôn thờ triết lý "gặp đúng người, đúng thời điểm" cần bổ khuyết thêm một vế là "bên nhau trọn đời" nữa; kẻo, đúng hai vế đầu nhưng vế sau không có thì lại thêm xuất hiện một cặp Lou-Will nữa.
Cuối cùng, nếu như mạch truyện là một dòng chảy cảm xúc vui rồi buồn rồi vui rồi buồn rồi vui rồi buồn... thì đoạn kết trở nên bình lặng, âu chỉ có những rung động của nhiều trạng thái cảm xúc lăng tăng quanh một cảm giác hy vọng về một cuộc sống mới được tạo nên từ tình cảm đẹp giữa Lou-Will cũng như khối tài sản mà Will để lại cho Lou. Khúc cuối làm mình nhớ tới 'P/S: I Love You' bởi những lời trong thư của Will không bi lụy mà rất hóm hỉnh. Thêm nữa, không ai phải nói lời xin lỗi với ai. Họ chia tay bằng một nụ hôn ngọt ngào nhất và không khiến khán giả ngại ngùng trước khi Will tiến một bước sang thế giới bên kia. Chính nụ hôn đó đã giải thoát khán giả ra thứ bi kịch tiêu biểu của một phim tâm lý lãng mạn.
Kết thúc bài review, mình không hy vọng ai cũng yêu mến 'Me Before You'. Mình chỉ công nhận rằng phim xứng đáng thành công với những gì mà nó đã thể hiện. Nam chính hoàn thành di nguyện. Nữ chính được đền đáp xứng đáng với những gì cô đã bỏ ra. Thêm nữa, có một sự giao thoa tư tưởng (dù không nhiều) với các nhân vật phụ. Nó cho thấy sự hòa hợp giữa hai cá thể trong tình yêu với vạn vật xung quanh, họ không sống trong không gian riêng của mình. Yếu tố này càng tôn vinh cho tình yêu đẹp đẽ giữa Lou và Will - một tình yêu không vị kỷ, chấp nhận bản ngã của mỗi người, hạnh phúc trong quãng thời gian được ban cho và chia tay không hối tiếc.
torune@hdvietnam[/just]
Chỉnh sửa lần cuối:
Mình thì vẫn nghĩ đây là phim khoa học viễn tưởng.
