Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

[manhthang]

Bài viết này đầu tiên em định để chém cùng mấy anh em HDHP thôi nhưng nghĩ lại nên mang sang đây 1 phần cũng là nhằm tôn vinh các dịch giả đã tâm huyết dịch phụ đề vì 1 niềm đam mê phục vụ anh em bấy lâu nay.

Số là hôm trước xem lại The Lord Of The Rings, em chỉ nghe chứ không bật phụ đề mới để ý 1 chi tiết rất thú vị ở phần 3 The Return Of The King đó là khi Vua phù thủy xứ Angmar (Witch-king of Angmar) định giết Vua xứ Rohan, hắn có nói:
- No man can kill me.
Sau đó Éowyn đâm chết hắn và nói:
- I am no man.

Tình tiết thú vị ở đây là bản phụ đề tiếng Việt đang được lưu truyền dịch là:
- Không người đàn ông nào có thể giết ta.
và Éowyn trả lời:
- Ta không phải đàn ông.

Nhưng em lại dịch theo cách khác theo lối chơi chữ mà vẫn không ảnh hưởng tới nội dung:
- Không ai có thể giết ta.
- Ta chính là "Không Ai".

Như vậy cho thấy 1 bộ phim hay (nội dung) được cảm nhận thế nào phụ thuộc rất nhiều vào khả năng phân tích ngôn ngữ của khán giả hoặc khả năng chuyển ngữ của dịch giả, nhất là với các bộ phim chuyển ngữ: nền văn hóa trong phim có gần gũi hay không hoàn toàn phụ thuộc vào người dịch chứ không hoàn toàn lệ thuộc vào chính nội dung bộ phim đó.

Theo các bác thì nên dịch thế nào trong trường hợp trên

 

[calcifer]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

chủ đề của anh đưa ra thì đúng là rất rộng, nhiều phụ đề phải dịch theo ngữ cảnh & quan trọng nhất là hiểu biết của chính người dịch

người dịch có hiểu biết về bối cảnh, văn hóa, lịch sử... mọi thứ liên quan đến phim sẽ dịch sát nghĩa, dịch hay hơn, hài hước hơn, thâm thúy hơn...

ví dụ có trường hợp cô Lý Lan dịch truyện Harry Porter dịch PlayStation là Trạm Trò Chơi đấy

còn riêng trường hợp "I am no man" ở trên, theo em dịch "Ta không phải đàn ông" thì đúng hơn anh ạ

nếu muốn ý "Ta chính là Không ai", thì theo vốn Êng Lích của em, câu tiếng Anh nguyên bản là "I am Nobody"

 

[buonnguqua]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

"Ta không phải là đàn ông" là đúng rồi ,
dịch theo kiểu "không ai" làm lệch lạc ý nghĩa của câu truyện đi rồi

 

[manhthang]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

chủ đề của anh đưa ra thì đúng là rất rộng, nhiều phụ đề phải dịch theo ngữ cảnh & quan trọng nhất là hiểu biết của chính người dịch

người dịch có hiểu biết về bối cảnh, văn hóa, lịch sử... mọi thứ liên quan đến phim sẽ dịch sát nghĩa, dịch hay hơn, hài hước hơn, thâm thúy hơn...

ví dụ có trường hợp cô Lý Lan dịch truyện Harry Porter dịch PlayStation là Trạm Trò Chơi đấy

còn riêng trường hợp "I am no man" ở trên, theo em dịch "Ta không phải đàn ông" thì đúng hơn anh ạ

nếu muốn ý "Ta chính là Không ai", thì theo vốn Êng Lích của em, câu tiếng Anh nguyên bản là "I am Nobody"

Cô Ý Lan dịch PlayStation là cái Ga chơi.

"Ta không phải là đàn ông" là đúng rồi ,
dịch theo kiểu "không ai" làm lệch lạc ý nghĩa của câu truyện đi rồi

Các bạn dịch theo nghĩa:
- Không người đàn ông nào có thể giết ta.
- Ta không phải đàn ông.
Là theo cách dịch thông thường của 1 người Việt Nam học tiếng Anh, với câu thoại như vậy thì nó quá tầm thường không phải là câu thoại đắt giá nữa
Các đạo diễn Mỹ rất thích chơi chữ, đặc biệt là việc sử dụng các điển tích điển cố trong lời thoại cũng như câu chữ (chủ yếu là thần thoại Hy Lạp và Bắc Âu). Nếu để ý các bạn sẽ thấy từng lời thoại trong mỗi bộ phim đều rất đắt giá - điều mà không 1 bộ phim VN nào làm được, cho dù đó chỉ là 1 phim hành động thương mại hay 1 phim tâm lý tình cảm cho đến phim diện hàn lâm.

Theo em khi Éowyn trả lời: I am no man, không đơn thuần chỉ là thông báo cho Vua phù thủy biết cô ta là con gái mà muốn tuyên bố với hắn cô chính là cái người "No man" mà hắn vừa nhắc tới nên thay vì cách nói thông thường: "I'm not" hoặc "I am not a man" cô đã trả lời: I am no man như 1 cách chế diễu.
Chính vì vậy em chọn cách dịch thứ 2, như vậy về mặt ý nghĩa không khác mấy so với bản gốc mà nó còn nhấn mạnh được lối chơi chữ của người phương Tây

Như vậy đấy, học ngoại ngữ và hiểu ngoại cách nhau khá xa, đặc biệt khi không am hiểu văn hóa thì việc chuyển ngữ càng khó khăn gấp bội. Thế mới thấy các dịch giả vẫn dịch sub cho chúng ta hàng ngày họ vất vả thế nào, có niềm say mê ra sao

Qua topic này, xin cảm ơn tất cả các bạn đã và đang dịch/đồng bộ phụ đề.
Chúng các bạn 1 năm mới an khang thịnh vượng, vạn sự như ý.

 

[bacsinam]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Hi, các bạn đừng quá cầu toàn, sao lại đi bắt những người dịch phim làm việc họ không thể làm được, trường hợp ở trên rõ ràng là một sự chơi chữ (no man = woman or nobody), và nó chỉ có ý nghĩa đối với người Mỹ, không thể chuyển trò chơi chữ này sang tiếng việt nam được đâu.
Mình mới viết về phim Airplane !, trong đó chơi chữ rất nhiều, ví dụ cảnh đám phóng viên la lên: Come on, we take some pictures, sau đó họ gơ tất cả những bức tranh trong phòng của viên giám đốc và mang đi. Ta không thể dịch trò chơi chữ này sang tiếng việt được, vì chỉ có người Mỹ mới hiểu Take a picture có 2 nghĩa.

Hồi xưa có 1 vở kịch hài trên TV, tên là Quán cà phê Bồ đà, cũng có sự chơi chữ như vậy, Minh Nhí cầm cái máy catxet của bà chủ quán và nói: Phi cơ Bả hỏi: Phi cơ là cái gì ? Minh Nhí trả lời: Phi cơ là máy bay, cái máy này sẽ BAY ! (tức là bị chôm)
Cái trò này cũng không thể dịch ra tiếng anh được.

Đó là lí do mình không bao giờ xem phim Mỹ cùng với phụ đề VN, để tránh những sự bất mãn không đáng có trong khi xem phim, vì nhân vô thập toàn, không ai dịch hoàn hảo như bản gốc nguyên thủy được. Ngay cả phim tại rạp còn dịch sai lung tung cả.
Lẽ ra phải cảm ơn những người có tâm huyết dành thời gian để phổ biến phim Mỹ cho các bạn trẻ chưa biết tiếng anh. Dù họ dịch có chỗ sai, thậm chí sai nặng, nhưng nếu không có họ thì không có khán gỉả HD nhiều đâu.

Còn làm cách nào để xem phim mà không cần phụ đề , Thực ra không khó lắm, chỉ cần bạn xem khoảng vài trăm tới 1000 phim kèm theo phụ đề caption tiếng anh, lúc đó tự nhiên bạn sẽ nghe được tiếng anh một cách hoàn hảo.

 

[thantrongtuananh]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Nếu để ý các bạn sẽ thấy từng lời thoại trong mỗi bộ phim đều rất đắt giá - điều mà không 1 bộ phim VN nào làm được, cho dù đó chỉ là 1 phim hành động thương mại hay 1 phim tâm lý tình cảm cho đến phim diện hàn lâm.

Bạn xem được bao nhiêu phim Việt mà phán hay vậy?

 

[Angus_Bert]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Coi sub English cho lành, thêm sự trau dồi ngoại ngữ. Chơi chữ tiếng anh hay lắm nha, nhiều cái mình còn không biết là chơi chữ cơ )

 

[kissme]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Bạn xem được bao nhiêu phim Việt mà phán hay vậy?

Đúng là đầy phim Mỹ lời thoại cũng nhạt nhẽo rẻ tiền vãi, chứ có phải "từng lời thoại đều rất đắt giá" đâu
Và không phải lời thoại phim VN luôn dở

 

[phongdang]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Dịch là 1 nghệ thuật . "Pun" = "play on words" (Chơi chữ) rất khó chuyển nghĩa. Các Bác xem vài câu cho vui tết nhe.

1. There was a sign on the lawn at a drug rehab center that said 'Keep off the Grass'. (Ở đây grass có thể hiểu theo 2 nghĩa: 1- cỏ 2- marijuana)
2. A hole has been found in the nudist camp wall. The police are looking into it. (Ở đây "look into" có thể hiểu theo 2 nghĩa: 1. điều tra 2- nhìn )

Các Bác thử phát hiện cách chơi chữ trong các câu sau nhe. (Vui để học)
1. I decided that becoming a vegetarian was a missed steak.
2. Police were called to a daycare where a three-year-old was resisting a rest.
3. When William joined the army he disliked the phrase 'fire at will'.
4. A bicycle can't stand on its own because it is two-tired.
5. There was once a cross-eyed teacher who couldn't control his pupils.
6. A small boy swallowed some coins and was taken to a hospital. When his grandmother telephoned to ask how he was a nurse said 'No change yet'.
7. What did the grape say when it got stepped on? Nothing - but it let out a little whine.
8. The man who survived mustard gas and pepper spray is now a seasoned veteran.
9. Those who jump off a Paris bridge are in Seine.
10. If you step onto a plane and recognize a friend of yours named Jack don't yell out Hi Jack!

Cheers

 

[MrMilanVer2]

Quan trọng hóa về đề là tình trạng chủ thớt gặp phải, một câu tiếng Anh đơn giản thì lại nghĩ mình cao siêu, dịch theo nghĩa cao siêu hơn đâm ra mới thế.
Đơn giản hóa đi thì mọi việc sẽ dễ hơn.

 

[manhthang]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Topic này chứa 1 thông điệp vô cùng đơn giản nhưng toàn những người đọc cao siêu nên có rất nhiều những comment cao siêu

 

[poly]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

chuyện này ko đơn giản được bác ơi
vì chuyển ngữ đòi hỏi ko chỉ vốn Anh ngữ mà còn hiểu biết về XH lịch sử văn hóa, ngữ cảnh.... chưa kể đặc thù ngôn ngữ điển ảnh
Ngược lại chuyển ngữ phim Việt sang Anh cũng ko dễ
Ví dụ như ai xem Để Mai Tính sẽ rõ.
Đọan a tài xế mang xe đi rửa :
- Em mang xe đi rửa vì biết xếp muốn lúc nào xe cũng phải........ "bóng" loáng.
Hội :
-Làm ơn bỏ chữ "bóng" đi.

Chuyển ngữ sang Anh đoạn này pó chiếu.

 

[justbenice]

Ðề: Chuyển ngữ phim nước ngoài - dễ hay khó

Mình xem phim ngoại trừ phim Hồng Kông thì thấy dịch tiếng việt nghe hay hơn tiếng anh, còn phim Mỹ thì cứ Eng sub mà xem, xem Viet sub nhiều khi không thấy được hết ý nghĩa, cảm xúc của lời thoại.Ví dụ của bạn chủ topic :
- No man can kill me.
- I am no man.
Dù có dịch kiểu gì cũng không thể thấy được cái hay của nó như chính gốc.

 

[dnghi]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

Phim chưa ra rạp mà sao báo Thanh Niên & Tuổi Trẻ thi nhau chê tơi tả?! Chắc là em này được coi họp báo như...Poly rồi! Haha
Sợ... đọc phụ đề | Thanh Niên Online

 

[lengockhanhi]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

Hic, Give me some magazines mà dịch là Đưa cho tôi mấy tờ tạp chí

đúng là bôi bác hết sức

Anh nhân viên nào dịch phụ đề như vầy chắc sếp phải gọi vào phòng bắt nằm dài ra đánh cho vài roi mới được

Giống hồi xưa coi phim Vô Cực bản US, nó đặt tên bà tiên Mãn thần là Mother of Destiny, có mấy bạn Việt Kiều tinh nghịch nói: vậy có thể dịch là: Mẹ kiếp luôn cho nó tiện hen.

 

[poly]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

Phim chưa ra rạp mà sao báo Thanh Niên & Tuổi Trẻ thi nhau chê tơi tả?! Chắc là em này được coi họp báo như...Poly rồi! Haha
Sợ... đọc phụ đề | Thanh Niên Online

Hic, Give me some magazines mà dịch là Đưa cho tôi mấy tờ tạp chí

đúng là bôi bác hết sức

Anh nhân viên nào dịch phụ đề như vầy chắc sếp phải gọi vào phòng bắt nằm dài ra đánh cho vài roi mới được

galaxy luôn dẫn chót bản về khoản chất lượng dịch phim
đội ngũ dịch phim của Galaxy toàn là cộng tác viên không chuyên
chuyện này poly góp ý bao nhiêu lần rồi mà bên đó vẫn như thế
chả hiểu tiết kiệm được bao nhiêu tiền
kỳ này bị chửi cho sáng mắt ra

 

[dotu]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

dịch sub thì vô chừng, và ko bao giờ đc 100%,

ko biết thì phải từ từ tham khảo, ẩu tả cỡ chỗ bắn nhau ầm ầm mà cứ đòi tạp chí, mà cũng phải có ngừoi kiểm duyệt chứ nhỉ?

Còn xem phim Tàu mà vn sub dịch từ eng sub thì có mà tẩu hỏa

 

[osiric]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

Thằng galaxy dịch phim tíu vãi hà

Fire in the hole = có lửa trong cái lổ

 

[brucelee123456]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

Phim này dịch khá ẩu tả, mình nghĩ không nên xem. Xem sẽ mất hứng lắm!

 

[dnghi]

Ðề: BATTLE: LOS ANGELES (2011)-Thảm họa Los Angeles: khởi chiếu 25/3/2011

Đã biết film bị dịch ẩu mà hôm qua mình cũng đâm đầu ra rạp xả xì trét, ai ngờ xì trét hơn với cái chất lượng phụ đề dịch ẩu bét nhè! Cứ như ăn cơm phải sạn từ đầu đến cuối bữa vậy! Chẳng nhẽ tay dịch film này chả được coi film khi dịch hay sao í, hoặc ẩu đến mức xài Google chắc?! Vợ chồng với nhau mà cứ xưng Tôi-Ông tá lả... Bao nhiêu cái tệ thì báo chí cũng chê hết rồi! Phim coi cũng khá, nhưng cắt cúp nhanh quá, cách quay coi chóng mặt, cứ như phóng sự chiến trường...thôi thì ra "thánh đường" để ủng hộ mấy "Cha" nhập phim vậy!